Er was een tijd dat we hoopten dat corporaties konden bouwen op de ‘eigen kracht’ van mensen. In het rapport van het SCP wordt pijnlijk zichtbaar dat dit steeds moeilijker wordt. Hoewel niet omschreven in het rapport, wonen met name de laagste drie SCP-klassen in corporatiebezit.

Ik werd verdrietig van een grafiekje dat het CBS vorige week publiceerde. Het statistiekbureau had aan ‘de Nederlander’ gevraagd of sommige groepen voorrang moeten krijgen bij de toewijzing van huurwoningen. En daaruit bleek dat velen maar weinig anderen meer kans op een thuis gunnen.

Gelukkig is er nu een kans om het aan te passen in de wet. Iedereen weet dat honderdduizenden mensen wachten op een woning, ik ook. Dat er woningnood is, is inmiddels geen nieuws meer. In een situatie van grote schaarste gaat de overheid nu landelijk regelen dat mensen die geen jaren kunnen wachten op een woning straks in iedere gemeente urgentie kunnen krijgen. Dit is onderdeel gemaakt van het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting. Op zo’n moment zou het logisch zijn dakloosheid grond voor urgentie te maken. Want als je de verhalen hoort van dakloze kinderen, jongeren en volwassenen, dan kan je daar toch niet de ogen voor sluiten?  

Het zijn niet alleen verontwaardigde burgers die hun ongenoegen uiten. Ook tussen overheden en instanties onderling botert het steeds minder en dat laten ze merken. Zo wil minister Keijzer statushouders geen voorrang geven op sociale huurwoningen, wat leidt tot kritiek van gemeenten en woningcorporaties die vrezen voor meer dakloosheid en sociale onrust. 

Als de door het kabinet aangekondigde huurbevriezing doorgaat, stijgt bij corporaties het jaarlijkse tekort van 100 miljoen naar 1.600 miljoen euro. Elk jaar wordt de schuld bij de bank met dit bedrag verhoogd en komt daarmee stapsgewijs op duizelingwekkend niveau. Met ook een duizelingwekkende rente om jaarlijks te betalen.

Hoe het landsbestuur omspringt met huren en woningbouw, getuigt van groot bestuurlijk opportunisme en amateurisme. Een ogenschijnlijk sympathiek klinkend besluit – huurbevriezing voor een groep huurders echt wel meer financiële ruimte kan gebruiken, is zonder de benodigde rugdekking voor de corporaties niet meer dan een populistische poging om even snel een verkiezingsbelofte van de grootse coalitiepartij in de lossen.

Iedereen die ook maar iets te maken heeft met sociale huur en woningcorporaties werd blij of boos verrast door het voornemen van de regering om de huren weer twee jaar te bevriezen. De reacties kon je van tevoren uittekenen: huurdersorganisaties roepen hosanna, woningcorporaties zitten met de handen in het haar. De inkt is nog niet droog van nieuwe nationale prestatieafspraken of de overheid laat zich alweer van haar onbetrouwbaarste kant zien. En ik ben het met niemand eens. 

Onrust in het Amsteldorp. In de karakteristieke buurt met de kleine huizen met rode dakpannen en tuintjes onder de rook van het Amstelstation zullen, als het aan verhuurder Ymere ligt, 81 woningen worden gesloopt. Op die plek aan de rand van de buurt zal nieuwbouw verrijzen van 4 tot 6 verdiepingen hoog.

We weten toch hoeveel nieuwbouw corporaties gaan bouwen. Volgens de Nationale Prestatie Afspraken bouwen ze komende tien 272.000 sociale huurwoningen. Tegelijkertijd verkopen en slopen ze in diezelfde periode 140.000 woningen. De netto toename is dus 132.000. Die toename valt eenvoudig af te zetten tegen de groei van de totale woningvoorraad in Nederland. Wat voor meerjarige trends zijn daarin op te tekenen?

Het kabinet beroept zich op ‘gelijke kansen voor alle woningzoekenden’ bij de keuze om statushouders geen voorrang te geven op sociale huur. Het is een valse drogredenering voor beleid dat haaks staat op het recht op wonen.

Meer dan tien jaar geleden was een vriendin van mij dagelijks aan het vallen en opstaan met het opzetten van een circulair bedrijf. Ze moesten alles van de grond af aan opzetten om van afval, zoals koffiedik en sinaasappelschillen, bruikbare producten te maken. Het was pionieren en strikt genomen toen zelfs nog bij wet verboden. Als ik nu bij zo ongeveer ieder groot project en elke presentatie circulariteit voorbij zie komen, moet ik daaraan denken. Aan de muren waar zij tegenaan liep, die ze steen voor steen moest afbreken.

Wat hebben de inauguratie van Trump en de aanstaande bouwbeurs in Utrecht met elkaar gemeen? Meer dan het op het eerste gezicht lijkt. Om met het laatste te beginnen, van 3 tot 7 februari vindt in Utrecht BouwBeurs plaats, een moment waar alle spelers in de bouwwereld elkaar in de Jaarbeurs treffen en innovaties presenteren op het gebied van duurzaamheid en efficiency.

Aan het begin van elk kalenderjaar wensen we elkaar een gezond nieuwjaar toe. Ook huurders. Maar het gaat helemaal niet goed met de gezondheid en het welzijn van huurders in corporatiewoningen. Dat staat in een recente publicatie van Platform31. Na het lezen hiervan vraag ik me af wat zo’n nieuwjaarswens voor huurders voorstelt? En wat kunnen corporaties hieraan doen?

Deze laatste column van het jaar wilde ik schrijven over de Woontop. Over dat ik blij ben met de aandacht voor de woningnood, maar toch hogere verwachtingen heb van ons allemaal. Over de woningbouwplannen waarover al jarenlang wordt gesproken die als nieuw werden gepresenteerd en over een geloof dat de oplossing te vinden is op boerenerven. Over dat het flauw is om er cynisch over te doen, omdat er wel degelijk een aantal stappen zijn gezet. Bijvoorbeeld voor de 1 miljoen mensen die in slechte wijken wonen waarin nu echt geïnvesteerd gaat worden. En over dat ik toch de indruk niet van me af kon schudden dat de fotomomenten met de handtekeningen belangrijker waren dan de stappen vooruit.

Even pas op de plaats, maar met je hand vol kruidnoten en kijkend naar het nieuws, stemt lang niet alles even vrolijk. Wereldwijd neemt de polarisatie toe, overal zie je een gebrek aan samenwerking.

Ik ben altijd benieuwd naar de drijfveren van corporatiebestuurders. Omdat je daarmee zo veel makkelijker begrijpt waarom een corporatie iets doet of nalaat. Recent zat ik in de Ysbreker in gesprek met een bestuurder waarbij zijn drijfveer al heel snel op tafel lag. Hij wilde ongelijkheid bestrijden, en dus aan kansgelijkheid werken. Dat wilde hij vooral bereiken door te streven naar veerkrachtige wijken en het versterken van de daar aanwezige gemeenschappen. Heerlijk compact beeld van deze bestuurder en goed richtinggevend concludeerde ik.

‘Moet jij dan zelf verdwijnen?’, vroeg een collega van me standaard als mensen zeurden over een overvolle aardbol. Het antwoord van de klager was natuurlijk standaard nee. De ander, die moet wieberen. Bij de ‘Nederlanders wonen te groot’- discussie moet ik hieraan denken.

Ben jij beleidsexpert, vraag dan de volgende keer eens geen reactie op een beleidsstuk. Vraag wat mensen belangrijk vinden, vraag naar hun waarden en wat volgens hen ‘de bedoeling’ is. En wees nieuwsgierig naar ieder voorbeeld van waar het misgaat, iedere buurvrouw of oom die op de verkeerde manier geraakt wordt. Dat is waar het beter kan. Dan kan je daarna zelf sleutelen aan het beleid om te zorgen dat het ook echt beter gaat. 

De schreeuw om een woning in Amsterdam klonk onlangs letterlijk. Dat was in de Stopera bij de bijeenkomst tussen een afvaardiging van dak- en thuisloze mensen in de stad met raadsleden tijdens het zogenaamde Kapstokoverleg.

Ik ben altijd benieuwd naar de drijfveren van corporatiebestuurders. Omdat je daarmee zo veel makkelijker begrijpt waarom een corporatie iets doet of nalaat. Recent zat ik in de Ysbreker in gesprek met een bestuurder waarbij zijn drijfveer al heel snel op tafel lag. Hij wilde ongelijkheid bestrijden, en dus aan kansgelijkheid werken. Dat wilde hij vooral bereiken door te streven naar veerkrachtige wijken en het versterken van de daar aanwezige gemeenschappen. Heerlijk compact beeld van deze bestuurder en goed richtinggevend concludeerde ik.

Mona Keijzer wil graag ‘heilige huisjes’ omverwerpen. Maar wat ze tot nu toe liet doorschemeren over haar visie op de woningmarkt, is juist weinig opzienbarend. Het kan anders.

Terwijl je dit leest zijn er duizenden, waarschijnlijk tienduizenden, jongeren in ons land die geen thuis hebben. Jongeren die heen en weer gaan tussen de overvolle opvang, auto’s, parkbankjes en andere plekken die op geen enkele manier een woning genoemd kunnen worden.

Wat is de grootste uitdaging als we het over het woningtekort hebben? Vaak genoemd is het groeiend aantal ouderen in onze samenleving, reden voor de gemeente Amsterdam om met bouwplannen en geld te komen. Dat is prijzenswaardig, maar laten we vooral inzetten op meer maatwerk en bewoners op leeftijd meer ruimte geven om hun eigen omgeving vorm te geven.

Gefascineerd volgde ik vorige maand het voor Nederland zo succesvolle EK-atletiek. Vooral bij de hardloopnummers zat ik op het puntje van mijn stoel. Dit omdat tot aan de finish lopers kunnen vallen, estafettestokjes kwijtraken of lopers elkaar van de baan lopen. Niet zó bloedstollend, maar toch ook spannend, was voor mij de totstandkoming van de Aedesvisie. Zijdelings was ik hierbij betrokken. Ik proefde de ambities en de dilemma’s. Het was vooral de vraag welk woord of beeld heelhuids de eindstreep zou halen.

‘Hugo de Jonge kan opgelucht ademhalen.’ Dat is de kern van menige reactie op de woonplannen in het Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB, want dat zou een voortzetting zijn van de door de minister ingezette koers. Maar er zijn ogenschijnlijk kleine verschillen die grote gevolgen hebben voor de bouw van sociale huur.