update, maandag 16-09-2013
De WOZ-waarde krijgt bij de bepaling van de maximale huurprijs wel een plek, maar minder prominent dat in het regeerakkoord was aangekondigd. Het kabinet heeft ingestemd met een voorstel van minister Blok. De herziening van het Woningwaarderingsstelsel (WWS) leidt volgens de minister tot een eenvoudiger stelsel waarin de woonkwaliteit en de locatie beter tot uitdrukking komen in de maximale huurprijs. Dat zou bijdragen aan een beter functionerende woningmarkt.
In het huidige WWS worden oppervlakte en voorzieningen (keuken, sanitair, energieprestatie) gewaardeerd met punten die opgeteld een maximale huurprijs opleveren. De locatie speelt pas een rol in het puntenstelsel sinds de invoering van de schaarstepunten in 2012. Het kabinet wil nu in het WWS de categorieën woonomgeving en woonvorm (eengezinswoning, flat) uitsluitend waarderen op basis van de WOZ-waarde (per m2). Het maakt dus niet meer uit hoe hoog je woont, of je een hoekhuis hebt en of het huis een lift heeft.
Volgens de Woonbond wordt met deze aanpak zo'n 25 procent van de woningwaardering afhankelijk van de WOZ-waarde. De schaarstepunten ("Donnerpunten") verdwijnen weer. Maar om te voorkomen dat dit tot flink lagere huren gaat leiden, wordt de prijs per punt verhoogd (zie tabel voor effect).
Zittende huurders hebben weinig last van een eventuele hogere maximale huurprijs. Andersom kan een huurder wel om een huurverlaging vragen als de maximale huurprijs onder het niveau van de feitelijke huurprijs komt. Het kabinet streeft ernaar het nieuwe Woningwaarderingsstelsel per 1 juli 2014 in te voeren. De wijzigingen gelden alleen voor zelfstandige woonruimtes.
In het regeerakkoord was vastgelegd de maximale huurprijs uitsluitend te baseren op de WOZ-waarde (4,5%). Op dat voorstel kwam veel kritiek, niet alleen van huurdersorganisaties maar ook van investeerders en studentenhuisvesters. Huurdersorganisaties wezen op het gevaar van segregatie.
Studentenhuisvesters op de onmogelijkheid om nog rendabel startersappartementen en studentenhuisvesting te bouwen. Bovendien zouden beleggers opgescheept worden met grote onzekerheden als zij woningen bouwen met een WOZ-waarde rond de liberaliseringsgrens. Minister Blok komt daar nu aan tegemoet door de verzekering te geven dat nieuwbouwwoningen gedurende een periode van tien jaar geliberaliseerd verhuurd mogen worden, ook wanneer de maximaal toegestande huurprijs onder de liberalisatiegrens uitkomt.
Blok lijkt met de nieuwe grondslag, waarbij de WOZ een kleinere rol speelt, grotendeels aan deze bezwaren tegemoet te komen. Bovendien zijn de huren van onzelfstandige woningen uitgezonderd van het nieuwe puntenstelsel. De Woonbond stemt niet in met de voorstellen.
Uit onderstaande doorrekening uit de brief aan de Kamer van Minister Blok blijkt dat de maximumhuurprijzen in Noord-Holland gemiddeld iets gaan dalen ten opzichte van het huidige stelsel. Die van Zuid-Holland gaan juist stevig omhoog.
* huurpunten zijn in deze kolom met 5% verhoogd om deze vergelijkbaar te maken te maken met huidige stelsel. In werkelijkheid wijzigt de prijs per punt.
Zie ook: Woonbond wijst nieuwe puntenstelsel af (NUL20, 16-09-2013)