Voorrangsregeling voor Amsterdamse jongeren. Heeft dat zin?
Het Amsterdamse college wil Amsterdamse jongeren meer kans geven op een jongerenwoning. Daartoe wordt volgend jaar een voorrangsregeling in de nieuwe huisvestingsverordening opgenomen, aldus een persbericht van de gemeente. Details van de regeling ontbreken daarin, zodat de vraag blijft of dit meer is dan een symbolische daad. Het gros van de vrijkomende sociale huurwoningen in Amsterdam gaat namelijk nu al naar eigen inwoners.
Een van motieven om deze voorrangsregeling in te voeren is omdat buurgemeenten het ook doen. NUL20 heeft daarvan in maart een inventarisatie gemaakt in het artikel Eigen inwoners eerst?. Amsterdam vormt samen met Zaanstreek-Waterland en Amstelland-Meerlanden één woningmarktregio voor sociale huurwoningen (WoningNet). Uit dat NUL20-onderzoek bleek dat nu al 83 procent van de Amsterdamse sociale huurwoningen naar eigen inwoners gaat, het hoogste percentage van alle gemeenten in de regio. Onbekend is in welke mate dit ook voor woonstarters geldt. Andere gemeenten blijven daar in ieder geval behoorlijk bij achter. Amstelveen bijvoorbeeld, dat erg in trek is bij Amsterdamse woningzoekenden, blijft ondanks de bevoordeling van eigen inwoners steken op 52 procent.
Volgens landelijke wetgeving mogen maximaal 50 procent van de woningen met voorrang worden toegewezen aan woningzoekenden met regiobinding. Hierbinnen kan weer de helft met voorrang worden aangeboden aan eigen inwoners - of beter: 'met binding aan de gemeente'. Huisvesting van speciale doelgroepen ('urgenten') binnen de eigen gemeente vallen hier buiten. Amsterdam gebruikt de ruimte voor lokale voorrang maar beperkt: vooral voor senioren via de regelingen 'Van Groot naar Beter' en 'Van Hoog naar Laag'. En vorig jaar voor het eerst ook voor startende leraren: daarvoor werden honderd jongerenwoningen met een tijdelijk contract beschikbaar gesteld. Eerder was er ook een eenmalige voorrangsregeling voor Amsterdamse docenten bij een middenhuurcomplex van Wonam in Nieuw-West.
Nu komt er dus een algemene voorrangsregeling voor jongeren. Heeft dat zin?
Een kleine rekenexercitie leert dat jongeren zich niet rijk moeten rekenen. De nieuwe voorrangsregeling heeft alleen betrekking op jongerenwoningen. Dat zijn veelal kleine woningen met een tijdelijk huurcontract van vijf jaar. De corporaties mogen maximaal eenderde van de vrijkomende woningen met zo'n jongerencontract verhuren.
Een kleine rekenexercitie leert dat jongeren zich niet rijk moeten rekenen. De nieuwe voorrangsregeling heeft alleen betrekking op jongerenwoningen. Dat zijn veelal kleine woningen met een tijdelijk huurcontract van vijf jaar. De corporaties mogen maximaal eenderde van de vrijkomende woningen met zo'n jongerencontract verhuren.
Update 11 juni:
In 2018 werden 1.580 jongerenwoningen verhuurd van de in totaal 6.212 verhuringen. Een deel daarvan (388) werd via directe bemiddeling toegewezen, een ander deel werd verloot (271). De voorrang voor Amsterdammers geldt niet voor de lootwoningen. De voorrangsregeling heeft dus op het restant betrekking (dat waren er in 2018 dus ruim 900). Het gros daarvan zal daarvan zijn gegaan naar ingezetenen van Amsterdam, maar het is onbekend welk deel daarvan voldoet aan de nieuwe definitie van 'Binding met Amsterdam': de afgelopen tien jaar tenminste zes jaar onafgebroken in de gemeente hebben gewoond. Het is daarom lastig in te schatten in welke mate Amsterdamse jongeren profijt hebben van de voorrangsregel.
Wat woonstarters vooral helpt is als er veel meer jongerenwoningen bijkomen. Dat waren er in 2018 al veel meer dan in 2017. In 2018 zijn er meer dan 600 woningen in aanbouw genomen en grotendeels al gerealiseerd voor jongeren/studenten in tijdelijke wooncomplexen met statushouders. Gemeenten en corporaties zouden ook meer reguliere sociale huurwoningen - al dan niet opgedeeld - kunnen labelen als jongerenwoning. Maar details over het voorstel ontbreken nog. Gemeenten en corporaties in de regio willen sowieso de kansen van woonstarters en 'spoedzoekers' verbeteren via herziening van de woonruimteverdelingsregels. Die herziening moet volgend jaar ingaan.
Zie ook:
Eigen inwoners eerst? (NUL20, maart 2019)
Honderd jongerenwoningen met voorrang naar startende leraren (NUL20, 19-01-2018)
Honderd jongerenwoningen met voorrang naar startende leraren (NUL20, 19-01-2018)
(dit artikel is aangevuld op 28 april en 11 juni)
