update 27 juni 23.00 uur
De Stichting Erfpachtersbelang Amsterdam (SEBA) stapt naar de rechter om de burgemeester te dwingen alsnog een referendum te houden over wijziging van het erfpachtstelsel. Het kort geding dient woensdagochtend om half tien. "Wij willen dat de gemeente zelf een referendum uitschrijft", aldus SEBA-voorzitter Koen de Lange.
SEBA kondigde eerder deze week al aan de gang naar de rechter te zullen maken, als het college niet zelf een referendum zou uitschrijven. Het stadsbestuur is daartoe niet bereid, zo blijkt uit antwoorden op vragen van GroenLinks, PvdA en CDA. Het college meent dat niet op willekeurige gronden mag worden gehandeld en dat de juridische risico's nu zoveel mogelijk moeten worden geminimaliseerd. Voorkomen moet worden dat een referendum wordt gehouden, terwijl het besluit over wijziging van het erfpachtstelsel zich daarvoor niet leent.
Daarmee volgt het college opnieuw de mening van de geraadpleegde referendumcommissie, dat het verzoek niet referendabel is. Dit omdat er formeel geen sprake is van een raadsbevoegdheid. De wijziging van het erfpachtstelsel vindt zijn weerslag in nieuwe Algemene Bepalingen (AB 2016) en dat is een bevoegdheid van het college. De huidige referendumverordening maakt een referendum daardoor niet mogelijk.
Het schrappen van het referendum komt als een verrassing. Ook het college leefde steeds in de veronderstelling dat een referendum wel mogelijk was. De gemeenteraad bespreekt eveneens woensdag met burgemeester Van der Laan en wethouder Van der Burg het schrappen van een referendum. Met name de oppositiepartijen zijn verontwaardigd over de gang van zaken. Na het spoeddebat zal blijken of de gemeenteraad de plannen om te komen tot eeuwigdurende erfpacht nog doorzet.
De Nederlandse Vereniging van Erfpachters (NLVE) en het Actiecomite Verontruste Erfpachters Amsterdam menen dat besluiten over het nieuwe erfpachtstelsel vatbaar zijn voor schorsing door de Kroon. De burgemeester van Amsterdam, dan wel het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland moeten in actie komen, schrijft voorzitter Jan Schrijver. Mochten zij niks ondernemen, dan zal een groep verontruste erfpachters zelf om schorsing vragen. "De besluiten zijn in strijd met het recht. Ook doorkruisen zij rijksbeleid. Daardoor ontstaat strijd met het algemeen belang. Schorsing is in dit geval zeker portioneel", aldus Schrijver.