In een vierdelige serie gesprekken in Pakhuis de Zwijger staat de wijkaanpak centraal. In de tweede aflevering wordt ingegaan op de vernieuwende aanpak in Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Experts gaan in op de vraag welke lessen andere kwetsbare wijken hiervan kunnen leren nu de wijkaanpak een comeback maakt. Een verslag.
Bijna tien jaar geleden bouwde het Rijk, gedwongen door bezuinigingen als gevolg van de financiële crisis, de wijkaanpak in heel het land af. "Op één gebied na," zegt Marco Pastors, directeur Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). "Toenmalig minister Eberhard van der Laan zei Rotterdam Zuid 'niet los te kunnen laten'." De problemen in de zestien wijken met in totaal 200.000 inwoners was dermate groot dat extra aandacht nodig bleef, ook vanuit het Rijk. Toch was het niet de bedoeling om op dezelfde voet door te gaan. Pastors: "Van der Laan stuurde voormalig minister Wim Deetman naar Rotterdam Zuid om te beoordelen wat beter kon in de aanpak in Rotterdam Zuid." Deetman kwam tot stevige conclusies: er was te veel sprake van een 'projectencarrousel', de nadruk lag te sterk op 'stenen stapelen' en de bewoners deden wel mee met sociale cohesieprojecten maar de boodschap daarvan kwam niet aan.
Integrale samenwerking voor 20 jaar
Marco Pastors: "De betrokken organisaties hebben zich daarmee voor twee decennia verbonden aan dit deel van de stad." |
Marco PastorsDeetman adviseerde tot een eenduidige visie te komen, slagkracht te organiseren, een heldere boodschap te formuleren naar bewoners en - last but not least - tot een langdurige commitment (20 jaar) van betrokken partijen te komen. Pastors: "Die handtekeningen zijn in 2011 ook gezet en de organisaties hebben zich daarmee voor twee decennia verbonden aan dit deel van de stad." Naast het Rijk, de gemeente, de woningcorporaties zijn dat ook de schoolbesturen, de zorginstellingen, het bedrijfsleven, culturele organisaties, bewoners en de 'veilig partners'. Die laatste partners zijn overigens pas later aan het samenwerkingsverband toegevoegd toen volgens Pastors bleek hoezeer criminaliteit ondermijnend werkt in dit deel van Rotterdam. "Het zit overal. In de woningen, in winkelstraten en in activiteiten van een deel van de bewoners."
Inzet op scholing, werk en wonen
Aanpak woningvoorraad loopt achter
Mensen vooruit helpen
Lessen voor Amsterdam
Egbert de Vries: "In Amsterdam zijn we heel goed in het opzetten van projecten maar minder goed in het afmaken daarvan." |
Wat kan Amsterdam leren van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid nu er vergelijkbare ambities bestaan voor Zuidoost en Nieuw-West? Egbert de Vries, directeur van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC), geeft aan de ervaringen en de manier van samenwerken in Rotterdam Zuid 'bijzonder inspirerend' te vinden. Hij noemt daarbij twee hoofdpunten. De eerste is de lange termijn. "In Amsterdam zijn we heel goed in het opzetten van projecten maar minder goed in het afmaken daarvan." Hij noemt daarbij Zuidoost, waarvoor halverwege jaren negentiger jaren van de vorige eeuw een ambitieuze vernieuwing is ingezet die uiteindelijk niet is afgemaakt. Het tweede punt dat volgens De Vries van belang is, is het stellen van een duidelijk doel – in NPRZ is dat: op het gemiddelde niveau van de vier grote steden in Nederland komen – en dan vooral de insteek van onderwijs en werk. "Als het om onderwijs en werk gaat dan geldt voor woningcorporaties dat zij afhankelijk zijn van andere partijen. Onze valkuil als corporaties is dat wij denken dat dit altijd via de gemeente moet lopen, maar de aanpak in Rotterdam Zuid laat zien dat dit ook heel goed direct kan. Dat wil niet zeggen dat de gemeente niet belangrijk is, integendeel, maar wij moeten niet altijd en niet uitsluitend naar de gemeente kijken." Dat zijn volgens De Vries mooie lessen voor de beoogde wijkaanpak nieuwe stijl in Amsterdam Zuidoost en Nieuw-West.