Ymere wint Gouden Bouwsteen 2008

De leeskamerAmsterdam in cijfers 2008

Opnieuw bracht de Dienst Onderzoek en Statistiek een handzaam naslagwerk over Amsterdam uit. Het opent met de kerncijfers over de stad, de stadsdelen en de bevolking, uiteraard afgezet tegen eerdere jaren. Daarna volgen hoofdstukken over zorg, educatie, economie, milieu en dergelijke.

Wat hebben Mi Akoma di Color, de IJburg Angels, de Huurdersvereniging Amsterdam, de transformatie van het Staalmanplein, de huurderskoepels of de Wijksteunpunten Wonen gemeen? Ze werden of worden ondersteund, geadviseerd of begeleid door het Amsterdams Steunpunt Wonen. “Al 20 jaar werken aan de kracht van bewoners”, luidt het mission statement van de organisatie in het jubileumjaar. Dat heeft geleid tot een breed gewaardeerde instelling met een jaaromzet van ruim 5 miljoen euro en zeventig mensen op de loonlijst. Spin in het web is al die jaren directeur Eef Meijerman.

Op welke manier kan Almere het beste groeien van 180.000 naar 350.000 inwoners? Aan de groei van de stad worden door Rijk en gemeente hoge eisen gesteld. Almere moet een bijdrage leveren aan de bloei van de Randstad. Tegelijk moet Almere een eigen gezicht krijgen. Het Rijk ziet verder de mogelijkheid om van het IJmeer tussen Amsterdam en Almere een waterpark te maken met woningen, mogelijkheden voor recreatie, natuur en mooie vestigingslocaties. Ook Almere heeft voorkeur voor ontwikkeling van de stad richting Amsterdam.

Almere kan de schaalsprong maken. Er zijn drie groeimodellen uitgewerkt waarin plaats is voor zestigduizend nieuwe woningen. Maar wethouder Adri Duivesteijn verbindt stringente voorwaarden aan de groei. Almere moet uitgroeien tot een wat hij noemt ‘alzijdige stad’: met voldoende economische potentie én ontsloten via een veel betere infrastructuur, waaronder een nieuwe verbinding door het IJmeer. “Anders heeft extra woningbouw geen zin.” Een interview.

Huren van corporatiewoningen in stadsdeel Centrum worden bij verhuizing meestal opgetrokken tot ‘maximaal redelijk’. Dat kan een stevige verhoging opleveren ten opzichte van de oude huur. Die was vaak laag, door de lange woonduur van de vorige bewoners. Huurdersvereniging Centrum maakt zich zorgen over de betaalbaarheid voor lagere inkomensgroepen en organiseerde 18 november een debat in de Mozes en Aäronkerk.

Het zag er vorig jaar niet goed uit voor de woningbouw in Amsterdam. Processen verliepen nog altijd stroperig, aannemers werden almaar duurder en in het laatste kwartaal kwam daar nog eens de kredietcrisis overheen. In dat licht bezien viel het nog alles mee hoeveel woningen er in aanbouw werden genomen. Maar een forse daling lijkt niet ver weg.

Welke gevolgen hebben de internationale kredietcrisis en de recessie voor de Amsterdamse woningmarkt en de bouwproductie? En: zijn er maatregelen die de gevolgen kunnen verzachten? Deze en andere vragen legde Nul20 voor aan een viertal deskundigen: makelaar Joep van den Brink, corporatievertegenwoordiger Hans van Harten en woningbouwregisseur Bob van der Zande. Hoogleraar woningmarkt Johan Conijn, tevens directeur van het Centraal Fonds Volkshuisvesting, becommentarieert het besprokene.

Op 17 november is het Martien Schaaperhuis door de eerste bewoners in gebruik genomen. Het wooncomplex van HVO/Querido op het Steigereiland is opgezet om ex-thuislozen te begeleiden bij hun terugkeer in de maatschappij. De bekendmaking van de komst van het tehuis veroorzaakte grote commotie onder de eerste kavelkopers. Nu overheerst een afwachtende houding.

IJburg kende afgelopen jaar een flinke bevolkingstoename. In mei werd de tienduizendste bewoner geregistreerd en op 1 oktober waren er 11.630 IJburgers. Vanaf 1 januari tot 1 oktober 2008 kwamen er netto bijna 3400 bewoners bij. Er werden in deze periode 1300 woningen opgeleverd. De gemiddelde woningbezetting is nu 2,65.

Vier jaar geleden zette de Raad van State een streep door de plannen voor de tweede fase van IJburg. Met een nieuw bestemmingsplan probeert de gemeente alsnog de resterende negenduizend woningen te bouwen in het IJmeer. Het grote stadsstrand en alle ligplaatsen voor plezierboten zijn geschrapt om met vertrouwen nieuwe bezwaarprocedures tegemoet te zien. Maar kan IJburg II nieuwe stijl de concurrentie met andere nieuwbouwwijken nog wel aan?

IJburg moest een ongedeelde wijk worden. In ieder portiek was plaats voor zowel arme als rijke mensen van verschillende nationaliteiten met of zonder handicap. Inmiddels leven er tienduizend mensen en blijkt de praktijk weerbarstiger. Projectbureau en stadsdeel staan machteloos tegenover het ontstaan van witte en zwarte scholen. Ook wonen grote gezinnen en hulpbehoevende mensen meestal in corporatieblokken bij elkaar.

Zes jaar nadat de eersten de sleutel van hun huis op IJburg kregen, is het aantal bewoners van de eilanden gegroeid tot meer dan tienduizend, zijn er scholen, winkels en kunnen IJburgers er naar de film. Maar er is ook veel nog niet. IJburg is een volwaardige wijk aan het worden, die door bewoners goed wordt gewaardeerd. Zij geven een ruime zeven aan de nieuwbouwwijk vanwege de ruime woningen, het stadse karakter en het water.

Zelfs de overspannen Amsterdamse woningmarkt heeft last van de kredietcrisis. Dan moet het wel ernstig zijn. De grootste problemen doen zich voor op nieuwbouwlocaties. In deze onzekere tijden koopt bijna niemand meer een woning van tekening. Bij gebrek aan voorverkoop gaan commerciële ontwikkelaars niet bouwen omdat de risico’s te groot zijn. En als ze het zelf wel zouden aandurven, weigeren hun banken de financiering wel.