Achteraf had het project wellicht 'Bloed, zweet en tranen' kunnen heten, maar het ambitieuze nieuwbouwproject Hoop, Liefde en Fortuin - genoemd naar de molens die er ooit stonden - in het Oostelijk Havengebied is nu toch nagenoeg af. De officiële opening vond 24 april plaats. Het door Rudy Uytenhaak ontworpen complex bevat 369 appartementen en stadswoningen (zowel koop- als huur), een welzijnscentrum, kinderdagverblijf, kantoorruimte en een ondergrondse parkeergarage. Opdrachtgevers waren Het Woningbedrijf Amsterdam en Het Bouwfonds
Het bouwtraject is bij vlagen een worsteling geweest, memoreerde Ab Vos, directeur van de Stedelijke Woningdienst bij de opening van het markante gebouw. In 1999 raakte het project in een financiële impasse, maar architect en opdrachtgever Woningbedrijf Amsterdam rolden volgens ingewijden ook om andere redenen bijna vechtend over straat. Maar het is, gelet op het resultaat, toch nog goed gekomen. Uytenhaak ontwierp een monumentaal gebouw met aan de noordzijde, een lang trapsgewijs oplopend scherm van gevelelementen, waarachter de woningen, appartementen en bejaardenflats min of meer schuil gaan. "Ik wilde de aanwezigheid van de woningen dimmen om het park wat ervoor komt een grootstedelijke allure te geven", verklaart de architect.
Het project ontving in 1999 de Zuiderkerkprijs. De jury roemde de goed uitgewerkte relatie tussen het gebouw en de omgeving. Die omgeving bestaat vooral uit veel infrastructuur zoals de ingang van Piet Hein-tunnel, de nog aan te leggen IJ-tram en de vele treinrails van de NS. De jury prees de complexiteit van de bouwopgave, die voorzag in een enorme variatie aan woningtypes.
"Maar", stelde Ab Vos geheel in lijn met de nieuwe zakelijkheid die over de gemeentelijke stedenbouwers is neergedaald: "Het idee van hoe ingewikkelder hoe beter, dat is niet meer van deze tijd.(…) Ik denk dat het allemaal wat teveel is doorgeschoten." De ambities moeten kortom in het licht van de bouwstagnatie maar wat getemperd om de aantallen te halen. Vos verwees naar het nieuwe programakkoord waarin vierduizend woningen per jaar worden beloofd. "Laten we vooral zorgen dat we dat realiseren."
Uytenhaak bestrijdt dat Hoop, Liefde en Fortuin nodeloos complex is. Als je zulke grote series bouwt wordt stedenbouw volgens hem altijd ingewikkeld, tenminste als je in een ontwerp van grootstedelijke allure een heel programma wilt verwezenlijken. Hij wijst op de diversiteit aan woningen, de combinatie van veel parkeervoorzieningen met een voetgangersvriendelijk gebied en de eis om veel grote woningen op een klein gebied te verwezenlijken. [FvdM]