RIGO inventariseerde de vele financiële instructies die zijn ontwikkeld om een koopwoning bereikbaar te maken voor starters. Dat blijken er in de loop der jaren 31 geweest, waarvan er op dit moment nog achttien beschikbaar zijn. RIGO rubriceerde ze in vijf categorieën, waarvan de oudste en meest gebruikte de Starterslening. Daarvan zijn er de afgelopen jaren jaarlijks enkele duizenden verstrekt, in 2021 ruim 3.100. In de inventarisatie komen alle varianten langs, of ze nu werken met uitgestelde betaling, terugkoopgarantie, een erfpachtconstructie, huren met vermogensvorming of een combinatie daarvan. En dan is er natuurlijk nog de Nationale Hypotheek Garantie (NHG).
Bij elkaar levert dat een fijn compleet overzicht op wat er zoal in Nederland (en België) is bedacht aan constructies om de starter toch aan een koopwoning te helpen. Naast oude bekenden als de Koopstart en Koopgarant ook exotische producten als Hamsterhuren. En dit alles in ruim veertig pagina's.
De directe aanleiding voor deze inventarisatie is overigens een Kamermotie waarin de zorg wordt uitgesproken over een toenemend aantal financiële instrumenten waarmee lokale partijen (gemeenten, corporaties, ontwikkelaars) koopwoningen financieel bereikbaar willen maken. Of er geen sprake is van wildgroei?
RIGO vindt van niet. Weliswaar vindt men 31 instrumenten, maar het merendeel bestaat al geruime tijd, zeven worden niet meer gebruikt en nog eens zes zijn nog nooit ingezet. Bovendien zal de koper bij de 'normale' instrumenten doorgaans ook aankloppen bij de NHG om een borging en daarmee een goedkopere lening te regelen. De NHG fungeert aldus als poortwachter om al te risicovolle producten te weren.
Opdrachtgever voor het onderzoek waren NHG en SVn, op verzoek van minister Hugo de Jonge. Beide partijen trekken zelf in een persbericht de conclusie dat de bestaande mogelijkheden voor starters nog onvoldoende worden benut.
Inventarisatie instrumenten betaalbare koop voor starters. RIGO in opdracht van SVn en NHG. 43 pagina's, gratis te downloaden